नुकताच दि. ०२/०५/२०२४ रोजी सांगोला येथील समस्त सणगर समाजाचा बहुचर्चित राज्यव्यापी सामुदायिक वधु वर परिचय मेळावा व विवाह सोहळा संपन्न झाला. या विवाह सोहळ्यास उपस्थित राहण्याचे भाग्य आम्हा समस्तच्या प्रतिनिधींना व अन्य समाज बांधवांना लाभले हे आमचे तसेच महाराष्ट्रातील समाज बांधवांनाही ही एक परिचय, गाठी भेटी व एकत्र यायची पर्वणी होती. त्यामुळे या कार्यक्रमाकडे बघण्याचा माझा दृष्टीकोन कायम सकारात्मकच आहे.
या कार्यक्रमासाठी सांगोला येथील समाज बांधवांनी तयारी तर खुपच नियोजनबद्ध व विचारपुर्वक केली होती. यात सचिन सादिगले तसेच सांगोला, बलवडी व घेरडी येथील समाज बांधवांना खुपच मेहनत घेतली आहे. त्यांच्या सर्वच नियोजनाचा दाद तर द्यायला हवीच परंतु गेल्या ३/४ महिन्यापासून हे लोक एकमेकास भेटत आहेत, विचार विनिमय करीत आहेत, एकीने एकत्र येत आहेत व हा सर्व कार्यक्रम चांगला कसा पार पडत आहे यावर लक्ष केंद्रित करून सांगोला तालुका केंद्रस्थानी ठेऊन नियोजन करीत आहेत याला खर तर तोडच नाही. एखादा कार्यक्रम करतांना त्यात कोणतीही उणीव भासत नये म्हणून त्यांनी घेतलेली जीवतोड मेहनत खरेच कौतुकास्पद आहे. या कार्यक्रमात त्यांनी गेल्या ३/४ महिन्यात जी मेहनत घेतली त्याचे करावे तेव्हढी मिमांसा कमीच ठरेल.
सदर कार्यक्रमासाठी सांगोला तालुका सणगर समाज सेवा मंडळाच्या बॅनरखाली सर्वच समाज बांधवात नवचैतन्य आणले. त्यासाठी त्यांनी सांगोला विद्यामंदिर प्रशाला या मध्यवर्ती ठिकाणी व आजूबाजूच्या येणाऱ्या सर्वच समाज बांधवांना या कार्यक्रमास हजर राहता येईल अशा ठिकाणी हा कार्यक्रम आयोजित केला. त्यासोबत “ यायलाच लागतंय” हा आपुलकीचा आग्रह खुपच जिव्हाळा निर्माण करणारा, घरचाच कार्यक्रम वाटणारा व आपलेपणाची भावना निर्माण करणारा होता.
या कार्यक्रमासाठी केलेली मंडपाची भव्य व्यवस्था व समाज बांधवांची उत्साहाने स्वागत करण्याची पद्धत या मंडपात आल्यानंतर भारून टाकणारी होती. समारंभासाठी येणाऱ्या पाहुणे मंडळींना स्वागतासाठी सनई चौघडा व डफळी यांच्या स्वरात व फेटे बांधलेल्या समाज बंधु भगिनीनी केलेली पाहुणे मंडळीची अगत्यपुर्ण स्वागत पद्धत मनाला भारून टाकणारी होती. मंडपातही महिलासाठी डाव्या बाजूस तर पुरूषांसाठी उजव्या बाजूस आसन व्यवस्था इतकी चांगली होती की या मंडळीचे कौतुक तरी किती करावे ! सांगोला येथे उन्हाळा जास्त असुनही त्यांनी या बसण्याच्या ठिकाणी कुलर व जागोजागी पंख्याची व्यवस्था तर केली होतीच परंतु गरजेनुसार बिसलेरीच्या पाण्याच्या बाटल्याही येणाऱ्या पाहुणे मंडळींना पुरविण्याची व्यवस्था करून सारे वातावरण आल्हाददायक राहील याकडे बारकाईने पाहिले.
तसे बघायला गेले तर सांगोला या दुष्काळी सदृश्य भागात असे सामुदायिक विवाह आयोजित करणे तसे एरव्ही धाडसाचे म्हटले पाहिजे. परंतु या मंडळीनी एकदा ठरविले की ते पार पाडल्याशिवाय ही मंडळी गप राहात नाहीत याचा अनुभव यापुर्वीही समाजाने घेतला आहे. यापु्र्वीही या मंडळींनी पहिला वधुवर परिचय मेळावा दि. २९/०५/२०१४ रोजी घेतला होता. दुसरा वधुवर मेळावा व सामुदायिक विवाह सोहळा त्यांनी दि. २९/०५/२०१९ रोजी घेतला होता. आता हा त्यांचा तिसरा वधुवर परिचय व सामुदायिक विवाह सोहळा दि. ०२/०५/२०२४ रोजी नेहमीप्रमाणेच दणक्यात संपन्न झाला.
या कार्यक्रमाची रुपरेषा अत्यंत आखीव रेखीव तर होतीच परंतु सुरूवातीलाच स्चेजवर लोकमाता अहिल्यादेवींचे तैलचित्र लाऊन या मंडळींनी लोकांची मने जिंकली. त्यात कुठेही अवडंबर नव्हते हे विशेष. व्यासपिठावर असलेले राष्ट्रवादी कॅाग्रेस पार्टीचे सोलापुर जिल्हाध्यक्ष व माजी आमदार श्री. दिपकआबा साळुंखे-पाटील, मा. गणपतराव देशमुखसाहेबांचे नातू व पुरोगामी युवक संघटनेचे प्रदेशाध्यक्ष डॅा. बाबासाहेब देशमुख, शेकापचे सांगोला येथील युवक नेते डी. अनिकेत देशमुख, सांगोला शिक्षण मंडळांचे अध्यक्ष प्रा. प्रफुल्लचंद्र झपकेसाहेब, सांगोला भाजपाचे जिल्हाध्यक्ष चेतनसिंह केदार, सांगोला नगरपरिषदेच्या लोकनियुक्त नगराध्यक्षा सौ. राणीताई आनंदा माने, बलवडीचे लोकनियुक्त सरपंच ज्ञानेश्वर राऊत या दिग्गजाच्या व्यासपिठावरील उपस्थितीत हा देखणा कार्यक्रम सर्वच लोकांचे लक्ष वेधून घेणारा होता.
या कार्यक्रमासाठी मा. आमदार दिपकआबा साळुंखे यांनी सणगर समाजाबाबत खुपच चांगले गौरवोद्गार काढले व ते कायम आपल्या समाजाच्या कोणत्याही कामासाठी भक्कमपणे पाठीशी असतील याची ग्वाही दिली. डॅा. बाबासाहेब देशमुख यांनीही ते सणगर समाजाच्या पाठीशी कायम राहतील असा शब्द देऊन समाजाच्या या कार्यक्रमास शुभेच्छा दिल्या. त्यानंतर प्रा. प्रफुल्लचंद्र झपके व इतरांनाही समाजास मार्गदर्शन केले.
एकीचे उदाहरण द्यायचे झाले तर समाजाची “ युनिटी “ काय असते यांचे हे आदर्श उदाहरण सांगोला येथील हा मेळावा ठरावे. सांगोला तालुका केंद्रस्थानी ठेऊन तेथील स्वत: निधी जमा करून आजूबाजूच्या सांगोला, घेरडी व बलवडी येथील समाज बांधवांना तेथील स्थानिक लोकांच्या सहकार्याने एकत्रित करून जो सामुदायिक विवाह सोहळा व वधुवर सुचक मेळावा आयोजित केला तो बऱ्याच अर्थाने समाजासाठी आगळा वेगळा व आदर्श ठरणारा होता याची झलक तेथील समाज बांधवांनी सुरूवातीपासूनच  आतापर्यंत दाखविली आहे.
या कार्यक्रमाला काहीही उणीव भासू नये म्हणून या मंडळींनी जीवतोड मेहनत घेतली याचा आवर्जुन उल्लेख करावाच लागेल. दुपारचा वधु वर परिचय मेळावा सुरू करण्याअगोदर जेवणाची उत्तम व्यवस्था या मंडळीनी केली होती.
येणाऱ्या पाहूण्यासाठी महिला व पुरूष असा स्वतंत्र जेवण विभाग, दक्षता विभाग, चौकशी विभाग, वैद्यकिय मदत कक्ष, हळदी व देवकार्य यासाठी स्वतंत्र विभाग, येणाऱ्या पाहूण्यासाठी चहा व नाष्ट्याची सोय, लग्न जमविण्सासाठी पत्रिका बघणारे भटजी, वधु-वर नाव नोंदणी विभाग व येणाऱ्या पाहूण्यासाठी गाडी लावण्यासाठी पार्किंगची व्यवस्था या बारीक सारीक गोष्टी व जय्यत तयारी या ठिकाणी करण्यात आली होती. खर तर या लोकांचे करावे तेव्हढे कौतुक कमीच आहे.
सांगोला सणगर समाजाच्या वतीने घेण्यात येणारा हा तिसरा सर्वात मोठा व नियोजन बद्ध सामुदायिक वधू वर परिचय मेळावा. या पुर्वीचा मेळावाही अत्यंत शिस्तबद्ध रित्या या लोकांनी आयोजित केला होता.
या सांगोला येथील मेळाव्यात उपस्थितांची संख्या दखल घेण्यासारखी होती. समाज प्रबोधन व वधु-वर परिचयाची ही सुरूवात खरेच चांगली होती. या ठिकाणी ज्या प्रमाणात सामुदायिक विवाह संपन्न व्हावे अशी अपेक्षा होती तेव्हढे विवाह झाले नसले तरी या मंडळीच्या प्रयत्नाला व चिकाटाला खरेच मानावे लागेल. या कार्यक्रमाच्या रुपाने सांगोलकरांचा यानिमित्ताने  उत्साह आता कधी तरी भविष्यात काही मोठे परिवर्तन होऊन दैदिप्यमान काही तरी घडावे याची ही नांदी आहे.
समाजातील मुला मुलीचे लग्न जुळवणे,हा मोठा आव्हानात्मक प्रश्न व एकमेकांना अनुरूप असा जोडीदार शोधणे अवघड पैसा, श्रम, वाचविण्यासाठी वधू वर परीचय मेळाव्याची गरज या लोकांनी पार पाडली आहे. मुलगा-मुलगी पाहण्याची परंपरागत पद्धतही बदलणे आता गरजेचे आहे. हा बदल आता सांगोला येथील वधु वर मेळाव्यानिमित्त होत आहे असे म्हटल्यास वावगे ठरू नये.
आपल्या समाजातील लोकांच्या मानसिकतेत काही बदल हवा आहे. आजची समाजाची मानसिकता बदलेल तेव्हा बदलेल परंतु सांगोला येथील वधु वर परिचय मेळावा व सामुदायिक विवाहाचे समाजास दिशा देण्याचे काम पंढरपुर, सोलापुर नंतर आता सांगोला येथील समाज बांधव या मेळाव्यानिमित्ताने केले आहे याचाही विचार करावाच लागेल.
या कार्यक्रमासाठी एकी दाखवत सांगोला, बलवडी व घेरडी येथील पदाधिकारी व सर्वच महिला बंधु भगिनींनी मनापासून काम केले त्यांचे मनापासून हार्दिक अभिनंदन....
आज सांगोला तालुका सणगर समाज बांधवांनी हा मेळावा आयोजित करून एक इतिहास घडविला एव्हढे मात्र नक्की..
चंद्रकांत सणगरअध्यक्ष, समस्त सणगर समाज, पुणविवाह सोहळ्याचे कवित्व
नुकताच दि. ०२/०५/२०२४ रोजी सांगोला येथील समस्त सणगर समाजाचा बहुचर्चित राज्यव्यापी सामुदायिक वधु वर परिचय मेळावा व विवाह सोहळा संपन्न झाला. या विवाह सोहळ्यास उपस्थित राहण्याचे भाग्य आम्हा समस्तच्या प्रतिनिधींना व अन्य समाज बांधवांना लाभले हे आमचे तसेच महाराष्ट्रातील समाज बांधवांनाही ही एक परिचय, गाठी भेटी व एकत्र यायची पर्वणी होती. त्यामुळे या कार्यक्रमाकडे बघण्याचा माझा दृष्टीकोन कायम सकारात्मकच आहे.
या कार्यक्रमासाठी सांगोला येथील समाज बांधवांनी तयारी तर खुपच नियोजनबद्ध व विचारपुर्वक केली होती. यात सचिन सादिगले तसेच सांगोला, बलवडी व घेरडी येथील समाज बांधवांना खुपच मेहनत घेतली आहे. त्यांच्या सर्वच नियोजनाचा दाद तर द्यायला हवीच परंतु गेल्या ३/४ महिन्यापासून हे लोक एकमेकास भेटत आहेत, विचार विनिमय करीत आहेत, एकीने एकत्र येत आहेत व हा सर्व कार्यक्रम चांगला कसा पार पडत आहे यावर लक्ष केंद्रित करून सांगोला तालुका केंद्रस्थानी ठेऊन नियोजन करीत आहेत याला खर तर तोडच नाही. एखादा कार्यक्रम करतांना त्यात कोणतीही उणीव भासत नये म्हणून त्यांनी घेतलेली जीवतोड मेहनत खरेच कौतुकास्पद आहे. या कार्यक्रमात त्यांनी गेल्या ३/४ महिन्यात जी मेहनत घेतली त्याचे करावे तेव्हढी मिमांसा कमीच ठरेल.
सदर कार्यक्रमासाठी सांगोला तालुका सणगर समाज सेवा मंडळाच्या बॅनरखाली सर्वच समाज बांधवात नवचैतन्य आणले. त्यासाठी त्यांनी सांगोला विद्यामंदिर प्रशाला या मध्यवर्ती ठिकाणी व आजूबाजूच्या येणाऱ्या सर्वच समाज बांधवांना या कार्यक्रमास हजर राहता येईल अशा ठिकाणी हा कार्यक्रम आयोजित केला. त्यासोबत “ यायलाच लागतंय” हा आपुलकीचा आग्रह खुपच जिव्हाळा निर्माण करणारा, घरचाच कार्यक्रम वाटणारा व आपलेपणाची भावना निर्माण करणारा होता.
या कार्यक्रमासाठी केलेली मंडपाची भव्य व्यवस्था व समाज बांधवांची उत्साहाने स्वागत करण्याची पद्धत या मंडपात आल्यानंतर भारून टाकणारी होती. समारंभासाठी येणाऱ्या पाहुणे मंडळींना स्वागतासाठी सनई चौघडा व डफळी यांच्या स्वरात व फेटे बांधलेल्या समाज बंधु भगिनीनी केलेली पाहुणे मंडळीची अगत्यपुर्ण स्वागत पद्धत मनाला भारून टाकणारी होती. मंडपातही महिलासाठी डाव्या बाजूस तर पुरूषांसाठी उजव्या बाजूस आसन व्यवस्था इतकी चांगली होती की या मंडळीचे कौतुक तरी किती करावे ! सांगोला येथे उन्हाळा जास्त असुनही त्यांनी या बसण्याच्या ठिकाणी कुलर व जागोजागी पंख्याची व्यवस्था तर केली होतीच परंतु गरजेनुसार बिसलेरीच्या पाण्याच्या बाटल्याही येणाऱ्या पाहुणे मंडळींना पुरविण्याची व्यवस्था करून सारे वातावरण आल्हाददायक राहील याकडे बारकाईने पाहिले.
तसे बघायला गेले तर सांगोला या दुष्काळी सदृश्य भागात असे सामुदायिक विवाह आयोजित करणे तसे एरव्ही धाडसाचे म्हटले पाहिजे. परंतु या मंडळीनी एकदा ठरविले की ते पार पाडल्याशिवाय ही मंडळी गप राहात नाहीत याचा अनुभव यापुर्वीही समाजाने घेतला आहे. यापु्र्वीही या मंडळींनी पहिला वधुवर परिचय मेळावा दि. २९/०५/२०१४ रोजी घेतला होता. दुसरा वधुवर मेळावा व सामुदायिक विवाह सोहळा त्यांनी दि. २९/०५/२०१९ रोजी घेतला होता. आता हा त्यांचा तिसरा वधुवर परिचय व सामुदायिक विवाह सोहळा दि. ०२/०५/२०२४ रोजी नेहमीप्रमाणेच दणक्यात संपन्न झाला.
या कार्यक्रमाची रुपरेषा अत्यंत आखीव रेखीव तर होतीच परंतु सुरूवातीलाच स्चेजवर लोकमाता अहिल्यादेवींचे तैलचित्र लाऊन या मंडळींनी लोकांची मने जिंकली. त्यात कुठेही अवडंबर नव्हते हे विशेष. व्यासपिठावर असलेले राष्ट्रवादी कॅाग्रेस पार्टीचे सोलापुर जिल्हाध्यक्ष व माजी आमदार श्री. दिपकआबा साळुंखे-पाटील, मा. गणपतराव देशमुखसाहेबांचे नातू व पुरोगामी युवक संघटनेचे प्रदेशाध्यक्ष डॅा. बाबासाहेब देशमुख, शेकापचे सांगोला येथील युवक नेते डी. अनिकेत देशमुख, सांगोला शिक्षण मंडळांचे अध्यक्ष प्रा. प्रफुल्लचंद्र झपकेसाहेब, सांगोला भाजपाचे जिल्हाध्यक्ष चेतनसिंह केदार, सांगोला नगरपरिषदेच्या लोकनियुक्त नगराध्यक्षा सौ. राणीताई आनंदा माने, बलवडीचे लोकनियुक्त सरपंच ज्ञानेश्वर राऊत या दिग्गजाच्या व्यासपिठावरील उपस्थितीत हा देखणा कार्यक्रम सर्वच लोकांचे लक्ष वेधून घेणारा होता.
या कार्यक्रमासाठी मा. आमदार दिपकआबा साळुंखे यांनी सणगर समाजाबाबत खुपच चांगले गौरवोद्गार काढले व ते कायम आपल्या समाजाच्या कोणत्याही कामासाठी भक्कमपणे पाठीशी असतील याची ग्वाही दिली. डॅा. बाबासाहेब देशमुख यांनीही ते सणगर समाजाच्या पाठीशी कायम राहतील असा शब्द देऊन समाजाच्या या कार्यक्रमास शुभेच्छा दिल्या. त्यानंतर प्रा. प्रफुल्लचंद्र झपके व इतरांनाही समाजास मार्गदर्शन केले.
एकीचे उदाहरण द्यायचे झाले तर समाजाची “ युनिटी “ काय असते यांचे हे आदर्श उदाहरण सांगोला येथील हा मेळावा ठरावे. सांगोला तालुका केंद्रस्थानी ठेऊन तेथील स्वत: निधी जमा करून आजूबाजूच्या सांगोला, घेरडी व बलवडी येथील समाज बांधवांना तेथील स्थानिक लोकांच्या सहकार्याने एकत्रित करून जो सामुदायिक विवाह सोहळा व वधुवर सुचक मेळावा आयोजित केला तो बऱ्याच अर्थाने समाजासाठी आगळा वेगळा व आदर्श ठरणारा होता याची झलक तेथील समाज बांधवांनी सुरूवातीपासूनच  आतापर्यंत दाखविली आहे.
या कार्यक्रमाला काहीही उणीव भासू नये म्हणून या मंडळींनी जीवतोड मेहनत घेतली याचा आवर्जुन उल्लेख करावाच लागेल. दुपारचा वधु वर परिचय मेळावा सुरू करण्याअगोदर जेवणाची उत्तम व्यवस्था या मंडळीनी केली होती.
येणाऱ्या पाहूण्यासाठी महिला व पुरूष असा स्वतंत्र जेवण विभाग, दक्षता विभाग, चौकशी विभाग, वैद्यकिय मदत कक्ष, हळदी व देवकार्य यासाठी स्वतंत्र विभाग, येणाऱ्या पाहूण्यासाठी चहा व नाष्ट्याची सोय, लग्न जमविण्सासाठी पत्रिका बघणारे भटजी, वधु-वर नाव नोंदणी विभाग व येणाऱ्या पाहूण्यासाठी गाडी लावण्यासाठी पार्किंगची व्यवस्था या बारीक सारीक गोष्टी व जय्यत तयारी या ठिकाणी करण्यात आली होती. खर तर या लोकांचे करावे तेव्हढे कौतुक कमीच आहे.
सांगोला सणगर समाजाच्या वतीने घेण्यात येणारा हा तिसरा सर्वात मोठा व नियोजन बद्ध सामुदायिक वधू वर परिचय मेळावा. या पुर्वीचा मेळावाही अत्यंत शिस्तबद्ध रित्या या लोकांनी आयोजित केला होता.
या सांगोला येथील मेळाव्यात उपस्थितांची संख्या दखल घेण्यासारखी होती. समाज प्रबोधन व वधु-वर परिचयाची ही सुरूवात खरेच चांगली होती. या ठिकाणी ज्या प्रमाणात सामुदायिक विवाह संपन्न व्हावे अशी अपेक्षा होती तेव्हढे विवाह झाले नसले तरी या मंडळीच्या प्रयत्नाला व चिकाटाला खरेच मानावे लागेल. या कार्यक्रमाच्या रुपाने सांगोलकरांचा यानिमित्ताने  उत्साह आता कधी तरी भविष्यात काही मोठे परिवर्तन होऊन दैदिप्यमान काही तरी घडावे याची ही नांदी आहे.
समाजातील मुला मुलीचे लग्न जुळवणे,हा मोठा आव्हानात्मक प्रश्न व एकमेकांना अनुरूप असा जोडीदार शोधणे अवघड पैसा, श्रम, वाचविण्यासाठी वधू वर परीचय मेळाव्याची गरज या लोकांनी पार पाडली आहे. मुलगा-मुलगी पाहण्याची परंपरागत पद्धतही बदलणे आता गरजेचे आहे. हा बदल आता सांगोला येथील वधु वर मेळाव्यानिमित्त होत आहे असे म्हटल्यास वावगे ठरू नये.
आपल्या समाजातील लोकांच्या मानसिकतेत काही बदल हवा आहे. आजची समाजाची मानसिकता बदलेल तेव्हा बदलेल परंतु सांगोला येथील वधु वर परिचय मेळावा व सामुदायिक विवाहाचे समाजास दिशा देण्याचे काम पंढरपुर, सोलापुर नंतर आता सांगोला येथील समाज बांधव या मेळाव्यानिमित्ताने केले आहे याचाही विचार करावाच लागेल.
या कार्यक्रमासाठी एकी दाखवत सांगोला, बलवडी व घेरडी येथील पदाधिकारी व सर्वच महिला बंधु भगिनींनी मनापासून काम केले त्यांचे मनापासून हार्दिक अभिनंदन....
आज सांगोला तालुका सणगर समाज बांधवांनी हा मेळावा आयोजित करून एक इतिहास घडविला एव्हढे मात्र नक्की..
चंद्रकांत सणगरअध्यक्ष, समस्त सणगर समाज, पुणे